Dünya, en büyük teknoloji şirketlerinin işten çıkarmalar açıkladığı, ters rüzgarların her sektörde hissedildiği bir dönem yaşarken, girişimciler için işlerini kârlı bir modelle yürütmek giderek zorlaşıyor. Böyle dönemlerde tüm harcama kalemlerinin yeniden düşünülmesi, iş modelinin gözden geçirilmesi ve hedeflerin baştan belirlenmesi gerekiyor. Olmadık Ofis’in sağladığı sanal ofislerden faydalanan girişimciler; dilediği yerden özgürce çalışırken, daha düşük maliyetlerle daha fazla kazancın kapısını aralayabiliyor.
Bir konuda şüphe yok: Dünya ekonomik açıdan anlaşılması güç bir dönemden geçiyor. En büyük küresel teknoloji şirketlerinin piyasa değerlerinin 3 trilyon dolar eridiği, dünya ticaretine yön veren nakliye ve ticaret devlerinin "ufuktaki kara bulutlardan" söz ettiği, uluslararası finans kuruluşlarının 2023 için resesyon sinyalleri verdiği bir dönemi yaşıyoruz. Geleceğin internetini inşa etme fikrini sahiplenen Meta işgücünün %13'ünden vazgeçerken, Intel ve Snap gibi şirketler insan kaynaklarını %20 azaltmayı seçiyor. Yılın yalnızca ilk üç çeyreğinde açıklanan işten çıkarmalar 120 bini aşarken, bu oranların 25 yıl önceki dot.com krizi döneminden fazla olması, pek çok girişimciyi endişelendiriyor.
Çoğu zaman yola sıfıra yakın bir sermayeyle çıkan ve yatırımcıları iş modellerinin kârlılığına inandırarak hayatta kalmaya çalışan girişimciler için ekonomik koşullar zorlayıcı bir tablo çiziyor. Crunchbase tarafından derlenen veriler, 2022’nin üçüncü çeyreğinde risk sermayesi yatırımlarının bir önceki yıla göre 90 milyar dolar, başka bir deyişle %53 azaldığını gösteriyor. İş kurmanın, sürdürülebilir kârlılığı sağlamanın giderek zorlaştığı bu dönemde girişimcilerin tüm harcama kalemlerini yeniden düşünmesi, iş modelini gözden geçirmesi ve hedeflerini baştan belirlemesi gerekiyor.
Olmadık Ofis olarak bu yazımızda daha çok ilk maddeye odaklanacak, girişimciler için ilk aşamada ciddi ve gereksiz sayılabilecek bir harcama olan ofis maliyetleri için hesaplı bir alternatif önereceğiz. Elbette bunu yaparken, sanal ofislerin yeni girişimler için daha az maliyetli bir çözüm olmanın ötesine geçen avantajlarına da değineceğiz. Fakat dilerseniz, önce girişimlerin ofise ihtiyaç duyup duymadığını tartışmaya açalım ve bugün Türkiye’de fiziksel bir ofis kiralamanın nasıl maliyetlere yol açtığına göz atalım.
Girişimler ofise ihtiyaç duyar mı?
Geride bıraktığımız üç yıl bize her ölçekten işletmenin uzaktan çalışabilmesinin, hibrit çalışma modelleri benimseyebilmesinin mümkün olduğunu gösterdi. Zoom, Skype, Google Meet, Microsoft Teams, Slack gibi pek çok iş iletişimi aracı hayatımızın önemli parçalarına dönüşürken, ortak çalışmayı olanaklı kılan uygulamalar aslında yan yana olmadan da beklenen üretkenlik ve verimliliğe ulaşılabileceğini ortaya koydu. Pek çok şirket için hibrit çalışma yerleşik bir hâl alırken, çalışma düzeninin geleceğine ilişkin araştırmalar bu konuda keskin bir geri dönüşün olmayacağına işaret ediyor.
Pek çok çalışanın ev ortamında veya diledikleri bir yerde çalışmayı tercih ettiği bir dönemde bir girişimci için, henüz tutup tutmayacağı dahi kesinleşmemiş, kârlılığına ilişkin tahminler Excel dokümanları üzerindeki hesaplamaların ötesine geçmemiş bir iş fikri için sabit bir konumda ofis kiralamak, pek anlamlı görünmüyor. Öte yandan girişimler, doğaları gereği çevik takım yapılarıyla öne çıkıyor. Hızla büyüyebilen, kendine özgü çalışma sistemleri ve zaman dilimleri geliştiren bir girişim için insan kaynağı ihtiyacını ve büyüme potansiyelini tespit ederek bir fiziksel alan kiralamak pek de kolay olmuyor. Tüm bu değişkenleri göz önünde bulundurduğumuzda, girişimlerin fiziksel bir alana gerçekten ihtiyacı olmayabileceğini kabul edebiliriz gibi görünüyor.
Diğer yandan işin yasal bir boyutu olduğunu da hatırlamak gerekiyor. Evet, girişimcilerin genellikle iş fikirleri için fiziksel bir alana ihtiyacı olmuyor; fakat bu iş fikrini yasal ve ticari bir organizasyona dönüştürebilmek için pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de yasal bir iş adresi göstermek gerekiyor. Yasal iş adresi, fiziksel bir ofis alanına karşılık gelmese dahi, hem ticari dokümanlardaki adres, hem de işletmelerin internet sitelerinde ve diğer tüm materyallerinde kullanacakları, şirketin prestijine dair de ipucu veren bir gösterge olarak konumlanıyor.
İstanbul’da ofis kiraları nasıl değişti?
Girişimcilerin fiziksel ofis ihtiyacı ve yasal iş adresi gereksinimi gibi konuların etrafında biraz dolandıktan sonra, Türkiye’de iş dünyasının merkezi kabul edilen İstanbul’da fiziksel bir ofis kiralamanın maliyetlerinin nasıl değiştiğine göz atalım. Gayrimenkul danışmanlığı alanında faaliyet gösteren JLL Türkiye'nin 2022'nin üçüncü çeyreğine ilişkin verileri derlediği Türkiye'nin Makroekonomi ve Gayrimenkul Piyasası Verileri Raporu, bu konuda nitelikli bir kaynak oluşturuyor. JLL Türkiye raporunda, İstanbul'da A sınıfı ofis arzının 5,8 milyon metrekare seviyesinde olduğu ve 1,5 milyon metrekarelik ofis alanının inşasının devam ettiği görülüyor. Bu fiziksel alanların maliyet artışlarına bakıldığında ise İstanbul’da birincil ofis kiralarının metrekare başına 25 dolar seviyesinde seyrettiği, bu kira miktarının geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla lira bazında %82’lik artış kaydettiği görülüyor.
Sembolik rakamlarla örneklemeyi deneyelim: Girişiminizin üretken ve verimli bir çalışma düzeni oturtabilmesi için geçtiğimiz yıl çalışan başına 200 TL kira maliyetiyle bir ofis kiralayabilecekken, bugün aynı fiziksel alanı çalışarak 342 TL ödeyerek kiralamanız gerekiyor. Fiziksel ofislerin mobilya, temizlik, elektrik, su, doğal gaz, su, çay, kahve gibi pek çok ek maliyetini, tüm bu maliyetlerin üzerine eklenen enflasyonla birlikte düşündüğümüzde, iş fikrini doğrulamaya odaklanma ihtiyacı duyan girişimciler için fiziksel ofis kiralamak pek de mantıklı görünmüyor. İşte tam da bu noktada tamamen yasal olan, Türk Ticaret Kanunları tarafından kabul edilen bir çözüm giriyor: Sanal ofis.
Sanal ofis nedir?
Kısa tanımıyla sanal ofis, fiziksel bir ofise ihtiyacı olmayan girişimlere, serbest (freelance) çalışanlara, şahıs şirketlerine resmi ve yasal iş adresi sağlayan, Türk mevzuatı tarafından kabul edilen bir ofis kiralama modelidir. Türkiye'deki ticaret kanunları gereğince şirket kuran her girişimcinin bir yasal iş adresi göstermesi gerekiyor. Sanal ofis, fiziksel bir ofis alanının ek maliyetlerine katlanmadan, yalnızca yasal iş adresi ihtiyacını karşılamaya odaklanan ve bunun yanı sıra aşağıda sıralayacağımız faydalarıyla gelen bir model olarak öne çıkıyor. Sanal ofislere ilişkin ayrıntılı bilgi için bu bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz.
Sanal ofislerin girişimciler için avantajları nelerdir?
Şirket kurmanın ve girişim fikrini ticari bir varlık kazanarak test etmenin en hızlı ve avantajlı yolunu sunan sanal ofisler, girişimcilere yalnızca maliyet açısından değil, başka pek çok açıdan avantaj sağlıyor.
Daha az maliyet:
Sanal ofis, fiziksel bir ofis alanına ihtiyaç duymadığınız için, bu alanın gerektirdiği kira, fatura, mobilya, tadilat, fatura gibi masrafları da ortadan kaldırıyor. Girişimlerin yatırım almalarının giderek güçleştiği, artan maliyetlerin sorunları beraberinde getirdiği bir dönemde 450 TL’den başlayan fiyatlarla yasal iş adresine sahip olmak, sanal ofis seçeneğiyle mümkün oluyor. Öte yandan Olmadık Ofis’in yasal mevzuata uygun kira sözleşmesiyle sunduğu sanal ofis hizmetinde, stopaj bedeli de ortadan kalkıyor. Girişimciler sanal ofis maliyetlerini kredi kartıyla aylık veya yıllık olacak şekilde ödeyebiliyor. Stopaj vergisi söz konusu olmadığı gibi, KDV’li faturayı gider olarak göstererek vergi avantajından yararlanabiliyor.
Daha fazla özgürlük:
Yasal iş adresi lokasyonunun, prestiji yansıtan bir ayrıntı olduğundan söz etmiştik. Bu noktada iş ekosistemine uzak bir ortamda kiralanacak bir fiziksel ofis yerine iş merkezlerinin yakınlarındaki prestijli adreslerden alınacak bir sanal ofis hizmeti, daha fazla prestije daha az maliyetle erişme fırsatı sunuyor. Öte yandan haklı tereddütlerle kök salmaktan kaçınmayı tercih eden girişimciler, oldukça esnek bir modelle, yıllık taahhütlerden uzak durarak yasal bir iş adresine sahip olabiliyor. Sanal ofis aboneliği, en az Netflix aboneliği kadar kolay bir model sunuyor.
Ek hizmetler:
Sanal ofis hizmeti sağlayıcıları, sanal ofis hizmetlerini çoğunlukla yasal iş adresiyle sınırlı tutmuyor. Örneğin Olmadık Ofis’in sanal ofis hizmeti, posta ve çağrı yönetimi gibi hizmetlerle beraber sunuluyor. Olmadık Ofis üyeleri, abonelik süreleri boyunca girişimcileri için gelen postaların ve çağrıların yönetimi için Olmadık Ofis’e güvenebiliyor.
Networking olanağı:
Yazının başından bu yana iş yapmanın, girişim fikirlerini hayata geçirmenin önceki dönemlere kıyasla daha zorlu bir hal aldığından söz ettik. Tam da bu noktada iş ağları kurmanın, networking olanaklarından yararlanmanın önemi ortaya çıkıyor. Sanal ofis hizmeti sağlayıcıları, aynı hizmeti birden fazla girişimci için sağladığından, girişimcilerin iş ortakları veya potansiyel müşteriler bulabilecekleri bir iş ağını da beraberinde getiriyor.
Olmadık fırsatlar:
Yalnızca Olmadık Ofis üyelerinin faydalanabileceği ayrıcalıklı indirimler, kampanyalar ve fırsatlara ulaşılabiliyor. Sanal ofis üyeleri, bir “tık” uzakta bulunan ve yıl içinde güncellenen bu fırsatlardan anında faydalanmanın ayrıcalığını yaşıyor.
Ortak çalışma alanı:
Olmadık Ofis, sanal ofis üyelerinin zaman zaman ortak çalışma alanlarından faydalanmasına, bu sayede diğer Olmadık Ofis üyeleriyle tanışmasına da olanak tanıyor. İstanbul Anadolu Yakası’nda Balat ve Avrupa Yakası’nda Caddebostan ile Ankara Çankaya’daki konumlarıyla Olmadık Ofis, toplantılarını fiziksel bir ortamda yapmak, belirli zamanlarda bir ortak çalışma alanında çalışarak mutlu karşılaşmaların yaratıcılığından faydalanmak isteyen girişimcileri buluşturuyor.
Olmadık Ofis’in Sanal Ofis hizmetiyle tanışın!
Şayet bir girişimciyseniz, güncel problemlere yeni yanıtlar ve güçlü çözümler bulmak, çözüm önerilerinizi en hızlı, en iyi ve en hesaplı şekilde hayata geçirmek zorundasınızdır. Pazara girmeden önce rekabeti tartmanız, ürününüzü ortaya koymak için nitelikli işgücüne ve güvenilir tedarikçilere ulaşmanız gerekir. Tüm bunları yaparken bir yandan işinizi en iyi şekilde sunmanın yollarını düşünmeniz, bu sunumları sayısız yatırımcıya anlatmanız, pek çok defa yenilmeniz ve başa dönmeniz beklenir. Uzun vadeli hedeflerinizi net bir biçimde belirleyerek, yatırımcılarınızı kârlılığınızı sürdürülebilir kılacağınıza ikna etme mecburiyetiniz, uykularınızı dahi kaçırabilir.
Olmadık Ofis, dikenlerle dolu bu zorlu yolu aşmak isteyen girişimcilerin yol arkadaşı oluyor. Şirketleşme sürecini hızlandırmak ve bu süreçteki maliyetleri en aza indirerek, girişimlerin, KOBİ’lerin iş ağlarını genişletmelerini sağlamak için Sanal Ofis hizmetini 450 TL’den başlayan fiyatlarla sunuyor. İstanbul ve Ankara'nın prestijli lokasyonlarında yasal iş adresi sağlayan Olmadık Ofis, yasal mevzuata uygun kira sözleşmesiyle stopaj problemini ortadan kaldırıyor, maliyet kontrolünde titizlenmek gereken bir dönemde girişimcileri hesapta olmayan ödemeleri düşünmekten kurtarıyor. Ofis ve yasal iş adresine dair ayrıntıları düşünmeden, bir an önce iş fikrinize odaklanmak için bize ulaşın, prestijli iş adresinize birlikte karar verelim.